Isolatie en folie: welke folie heb je nodig als je gaat isoleren?

Waarom gebruik je folie bij het isoleren?

De juiste isolatiefolie is onmisbaar om ervoor te zorgen dat je isolatie optimaal blijft presteren. Zonder folie kun je warmte verliezen en kan je isolatiemateriaal vocht opnemen of zelfs aangetast raken door schimmel. Met de juiste folie blijft je isolatie droog, luchtdicht en effectief. En dat merk je direct aan het comfort in huis én aan je energierekening.

Folie vervult meerdere belangrijke functies:

• Luchtdichtheid: folie sluit je isolatie af tegen tocht en luchtlekken. Daardoor gaat er minder warmte verloren en blijft je woning comfortabel warm, zonder onnodig energieverbruik.
• Vochtbescherming: vocht is de grootste vijand van isolatiemateriaal. Zodra isolatie nat wordt, verliest het zijn isolerende werking en kan het de warmte niet meer goed vasthouden. Daarnaast kan vocht dat in de constructie blijft zitten, zorgen voor schimmelvorming, houtrot en een ongezond binnenklimaat.
• Verlengde levensduur: isolatiemateriaal dat droog blijft, behoudt zijn isolatiewaarde veel langer. Dankzij de folie blijft je isolatie schoon, stabiel en effectief.

Welke folies zijn er?

Er zijn verschillende soorten isolatiefolies, elk met hun eigen functie en unieke eigenschappen. De ene folie houdt vocht en lucht juist tegen, terwijl de andere het materiaal laat ademen of warmte reflecteert. Hieronder lees je de basisprincipes van de meest gebruikte folies.

Dampremmende folie

Een dampremmende folie beschermt de isolatie tegen vocht van binnenuit en zorgt voor een gezond, comfortabel en energiezuinig binnenklimaat. Een dampremmende (of dampwerende) folie wordt aan de binnenzijde van de constructie geplaatst.

In huis ontstaat voortdurend vochtige lucht door bijvoorbeeld koken, douchen en ademen. Een groot deel van dat vocht verdwijnt via ventilatie, maar een deel probeert via muren, vloeren en het dak naar buiten te trekken. Wanneer warme, vochtige lucht in contact komt met koude lucht van buiten, kan condens ontstaan binnen de constructie. Dit kan leiden tot schimmelvorming, vochtproblemen en een verminderde isolatiewaarde.

Een dampremmende folie voorkomt dat dit gebeurt. De folie vertraagt de doorgang van warme, vochtige lucht vanuit de woning richting de isolatie. Zo blijft het isolatiemateriaal droog en behoudt het zijn volledige isolerend vermogen.

Damp-open folie

Met een damp-open folie bescherm je je isolatie tegen invallend vocht van buitenaf, terwijl vocht uit de constructie veilig kan ontsnappen. Zo blijft je dak of gevel droog, geventileerd en goed geïsoleerd. Een damp-open folie zorgt ervoor dat vocht uit de constructie naar buiten kan ontsnappen, maar niet van buiten naar binnen dringt. Deze folie wordt altijd aan de buitenzijde van de constructie geplaatst.

Het belangrijkste doel van een damp-open folie is voorkomen dat vocht zich ophoopt in het isolatiemateriaal. Doordat de folie de constructie warmer houdt, kan eventueel aanwezig vocht makkelijker verdampen. Zo blijft de isolatie droog, effectief en duurzaam.

Dampdichte folie

Een dampdichte folie voorkomt dat vochtige lucht in het isolatiemateriaal of de constructie kan doordringen. Deze folie laat geen damp door en vormt daarmee een volledig afgesloten barrière tegen vocht. Dampdichte folies worden vooral toegepast in ruimtes met een hoge luchtvochtigheid, zoals badkamers, keukens en kelders, maar ook bij platte daken of vloeren boven vochtige ruimtes. In deze situaties is het essentieel dat het isolatiemateriaal volledig droog blijft om schimmelvorming, condensatie en warmteverlies te voorkomen.

In tegenstelling tot een dampremmende folie, die de doorgang van vocht slechts vertraagt, blokkeert een dampdichte folie de damp volledig. Daardoor is dit de beste keuze wanneer absolute vochtbescherming nodig is.

Klimaatfolie

Een klimaatfolie is een slimme folie die zich aanpast aan de luchtvochtigheid van de ruimte. Bij koud weer houdt de folie vochtige binnenlucht tegen om condensatie in de isolatie te voorkomen. In warmere omstandigheden laat de folie juist meer waterdamp door, zodat opgebouwde condensatie veilig kan verdampen. Dankzij deze slimme vochtregulatie blijft het isolatiemateriaal droog, effectief en duurzaam, terwijl het binnenklimaat comfortabel en gezond blijft.

Vaak wordt er voor een klimaatfolie gekozen wanneer er al een dampremmende laag aan de buitenzijde van de constructie zit, zoals bij platte daken vaak het geval is. Ook wanneer je besluit te isoleren met biobased isolatiemateriaal is een klimaatfolie een slimme keuze, omdat de constructie dan kan blijven ademen.

EPDM folie

EPDM randstroken sluiten naadloos aan op isolatiefolies, zoals dampremmende, dampdichte of damp-open folies. Ze voorkomen luchtlekken en vochtbruggen, zodat het isolatiemateriaal optimaal blijft presteren en zijn isolatiewaarde volledig behoudt. EPDM randstroken zorgen voor een duurzame, flexibele en luchtdichte afdichting van bouwconstructies. Ze worden veel toegepast bij het wind- en waterdicht afwerken van gevels, daken en gootconstructies, zowel in nieuwbouw als renovatieprojecten.

Waar moet je op letten bij het kiezen van een folie?

Om te bepalen welke folie het beste bij jouw project past, zijn er een aantal belangrijke eigenschappen waar je op kunt letten.

Toepassing

De belangrijkste factor bij het kiezen van een folie is waar je de folie gaat toepassen. De positie in de constructie bepaalt welk type folie geschikt is. Door goed te kijken waar de folie wordt geplaatst en hoe de dampstroom in de constructie loopt, voorkom je vochtproblemen en haal je het maximale rendement uit je isolatie. Onder het kopje Welke folie heb ik nodig voor mijn situatie? kun je lezen welke folie je per toepassing kunt gebruiken.

SD-waarde (dampweerstand)

De dampdoorlaatbaarheid van een folie bepaalt in grote mate welke folie je nodig hebt. De SD-waarde geeft aan hoe goed een folie damp tegenhoudt. Hoe hoger de SD-waarde, hoe minder vochtige lucht er door de folie heen kan.

• Damp-open folies hebben een lage SD-waarde (0,02 - 0,3 m)
• Dampremmende folies hebben een gemiddelde SD-waarde (2 - 20 m)
• Dampdichte folies hebben een hoge SD-waarde (100 m of meer)

Wil je meer weten over Sd-waarde, wat het precies betekent en waarom het belangrijk is om hier goed op te letten bij de keuze voor een folie? Lees dan het artikel ‘Wat is de Sd-waarde en waarom is die belangrijk?’

Folie wapening

Een gewapende folie is voorzien van een versterkende laag (wapening) die voorkomt dat de folie scheurt. Door de hoge trek- en scheurweerstand worden gewapende folies vaak gebruikt bij isolatie in nieuwbouw of ruwbouw.

Rol breedte

Folies zijn verkrijgbaar in verschillende breedtes. Brede rollen zijn handig voor grote oppervlakten, omdat je minder naden hebt en dus minder vaak hoeft te overlappen. Smallere rollen zijn juist praktisch bij kleinere ruimtes, omdat je hier gemakkelijker mee uit de weg kunt. Let er altijd op dat je voldoende overlap hebt tussen de banen (meestal minimaal 10cm) om een luchtdichte aansluiting te garanderen.

Welke folie heb ik nodig voor mijn situatie?

Wanneer je je gaat verdiepen in isolatiefolies, merk je al snel dat er veel verschillende soorten en varianten zijn. Niet elke folie is geschikt voor elke toepassing. De juiste keuze hangt af van waar je gaat isoleren, het type constructie en de vochtbelasting in de ruimte.

Om je op weg te helpen, leggen we hieronder uit welke folie het beste past bij elke toepassing. Zo krijg je een duidelijk beeld van wat je nodig hebt voor jouw project. Houd er rekening mee dat iedere klus anders is. Daarom is het altijd verstandig om bij twijfel advies te vragen aan een specialist, zodat je zeker weet dat je de juiste folie kiest en problemen met vocht of warmteverlies voorkomt.

Welke folie gebruik je als je een schuin dak of plat dak gaat isoleren?

Of je nu een schuin dak of een plat dak gaat isoleren, de juiste folie is essentieel voor een goed resultaat. De folie beschermt de isolatie tegen vocht, voorkomt warmteverlies en zorgt dat je dak jarenlang in topconditie blijft. Welke folie je nodig hebt, hangt vooral af van waar in de dakconstructie je isoleert, welk isolatiemateriaal je gaat gebruiken en wat voor ruimte het is.

Schuin dak koude zijde

Wanneer je je schuine dak van buitenaf gaat isoleren, plaats je een damp-open folie aan de koude zijde van het dak. Dit is de buitenzijde van het schuine dak. Een damp-open folie beschermt tegen regen en wind, maar laat vocht van binnenuit ontsnappen zodat er geen condens optreedt. Laat altijd een ventilatieruimte tussen de folie en de dakbedekking, dit voorkomt condensatie. De volgende folies zijn geschikt voor schuin dak koude zijde:

Schuin dak warme zijde, niet vochtige ruimte

Voor het isoleren van je schuine dak aan de binnenzijde, in niet vochtige ruimtes, plaats je een dampremmende folie aan de warme zijde. Dit is de binnenzijde van het schuine dak. Dit voorkomt dat vochtige lucht uit de woning in het isolatiemateriaal trekt. Kies je ervoor om je schuine dak met PIR te isoleren, dan is het niet nodig om een folie te plaatsen. PIR is voorzien van een 2-zijdige aluminium cachering die voldoende dampremmend is. We raden wel aan om de naden te voorzien van aluminiumtape, zodat de alumium cachering geen onderbrekingen heeft. De volgende folies zijn geschikt voor schuin dak warme zijde, niet vochtige ruimtes:

Schuin dak warme zijde, vochtige ruimte

Ga je je badkamer isoleren, of heb je isolatie nodig voor een zwembad of sauna, dan is het nodig om een dampdichte folie te gebruiken. Deze folie houdt vrijwel al het vocht buiten de isolatie en voorkomt condensatie. De volgende dampdichte folies zijn hiervoor geschikt: 

Plat dak, koud dak, niet vochtige ruimte

Als je een plat dak isoleert, en je kiest ervoor om de isolatie aan de binnenzijde van de dakconstructie te plaatsen, dan praten we over een koud dak. In niet vochtige ruimtes gebruik je dan het beste een klimaatfolie. Een klimaatfolie wordt toegepast als de buitenzijde van de constructie volledig gesloten is, wat vaak het geval is bij platte daken.

Bij koud weer houdt de folie vochtige binnenlucht tegen om condensatie in de isolatie te voorkomen. In warmere omstandigheden laat de folie juist meer waterdamp door, zodat opgebouwde condensatie veilig kan verdampen. Dankzij deze slimme vochtregulatie blijft het isolatiemateriaal droog, effectief en duurzaam, terwijl het binnenklimaat comfortabel en gezond blijft.

Plat dak, koud dak, vochtige ruimte

Plaats je de isolatie bij een plat dak aan de binnenkant van de dakconstructie, dan spreken we van een koud dak. Is de ruimte die je gaat isoleren een badkamer, sauna of andere vochtige ruimte? Dan adviseren we om een dampdichte folie te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat vocht uit de ruimte niet in de isolatie kan trekken.

Plat dak, warm dak

Bij het isoleren van een plat dak kun je kiezen tussen een warm dak en een koud dak. Het verschil zit in waar de isolatie wordt aangebracht in de dakopbouw, en dat bepaalt ook welke folie je nodig hebt.

Bij een warm dak ligt de isolatie aan de buitenzijde van de draagconstructie, dus boven op het dakbeschot. De dakbedekking (zoals bitumen, EPDM of grind) komt direct op de isolatie te liggen. Onder de isolatie wordt een dampdichte folie geplaatst om te voorkomen dat vocht uit de binnenruimte in de isolatie trekt. De volgende folies zijn hiervoor geschikt:

Plat dak, omgekeerd dak

Bij een omgekeerd dak ligt de isolatie bovenop de dakbedekking in plaats van eronder. Er wordt bij deze manier van isoleren vaak gebruik gemaakt van XPS, omdat dit materiaal drukvast is en geen water opneemt. Je gebruikt hiervoor een damp-open folie en plaatst deze bovenop het isolatiemateriaal. Zo kan er geen vocht in het isolatiemateriaal trekken, maar kan vocht wel uit de constructie ontsnappen. In de praktijk zien we dat een omgekeerd dak nog weinig toegepast wordt. Wij adviseren onze klanten vaak om een warm dak toe te passen.

Welke folie gebruik je als je een gevel gaat isoleren?

Bij gevelisolatie aan de buitenzijde wordt de isolatie tegen de buitenmuur geplaatst waarna er vaak een afwerking volgt zoals composiet gevelbekleding, stucwerk of steenstrips.

Open gevel

Wordt de gevel bekleed met gevelbekleding waar uv-straling doorheen kan, zoals houten latten bijvoorbeeld, dan gebruik je een uv-bestendige damp-open folie aan de buitenkant van de isolatie. Deze folie houdt regen en wind tegen, maar laat waterdamp uit de constructie wel naar buiten ontsnappen. Zo voorkom je dat vocht in de muur blijft hangen, terwijl de gevel goed beschermd blijft tegen weersinvloeden. Onderstaande folies zijn hiervoor geschikt:

Gesloten gevel

Wanneer je gevelbekleding gebruikt die geen uv-straling doorlaat, zoals metselwerk, is het belangrijk om te kijken welk isolatiemateriaal je toepast. Op basis daarvan bepaal je welke folie het meest geschikt is.

• Heb je geïsoleerd met een hard isolatiemateriaal zoals PIR, gebruik dan damp-open folie.

• Heb je geïsoleerd met een zacht isolatiemateriaal zoals glaswol of steenwol, dan gebruik je de volgende damp-open folies. 

Welke folie gebruik je als je een muur of wand gaat isoleren?

Bij wandisolatie aan de binnenzijde is het belangrijk om goed te kijken aan welke kant van de constructie je de folie aanbrengt: de warme zijde (binnenkant van de kamer) of de koude zijde (buitenkant van de muur). De juiste keuze voorkomt vochtproblemen en zorgt dat je isolatie optimaal blijft werken.

Koude zijde

Bij wandisolatie aan de binnenzijde bevindt de koude zijde van de constructie zich aan de buitenkant van de muur, terwijl de warme zijde zich aan de binnenkant van de kamer bevindt. In deze situatie wordt de isolatie tegen de binnenmuur geplaatst. Omdat de muur zelf koud blijft, is het belangrijk te voorkomen dat warme, vochtige binnenlucht in contact komt met deze koude laag en daar condens vormt.

Om dit te voorkomen, gebruik je aan de buitenzijde van de isolatie (de koude kant) een damp-open folie. Deze folie laat vocht uit de constructie naar buiten ontsnappen, maar voorkomt dat vocht van buitenaf in de isolatie trekt. Zo blijft het isolatiemateriaal droog en behoudt het zijn isolerende werking, terwijl de muur kan blijven ademen.

Warme zijde, niet vochtige ruimte

Bij wandisolatie aan de warme zijde bevindt de isolatie zich aan de binnenkant van de muur, dus aan de zijde waar de lucht in huis wordt verwarmd. De warme zijde is de plek waar de folie wordt aangebracht, in dit geval is dat een dampremmende folie. Deze folie voorkomt dat warme, vochtige lucht uit de woning in contact komt met de koude muur erachter. Door een dampremmende folie correct te plaatsen aan de warme zijde blijft de isolatie droog en effectief, en geniet je van een comfortabel, gezond en energiezuinig binnenklimaat.

Wanneer je de wand met PIR isoleert, is een folie aan de binnenzijde niet per se nodig. PIR heeft een aluminium cachering die vocht tegenhoudt. Wel adviseren we om de PIR platen met een aluminiumtape af te tapen, zodat er geen naden meer zichtbaar zijn.

Warme zijde, vochtige ruimte

In vochtige ruimtes zoals badkamers, keukens of wasruimtes is de luchtvochtigheid aanzienlijk hoger dan in de rest van de woning. Daardoor is het extra belangrijk om de isolatie te beschermen tegen vocht dat vanuit de ruimte de constructie in kan trekken. In deze situatie gebruik je aan de warme zijde een dampdichte folie. Deze folie laat geen vocht door en voorkomt dat waterdamp in de isolatie condenseert. Zo blijft het isolatiemateriaal droog en behoudt het zijn isolerende werking, terwijl je vocht- en schimmelproblemen voorkomt.

Welke folie gebruik je als je een vloer gaat isoleren?

De juiste folie bij vloerisolatie hangt af van het materiaal van de vloer (hout of cement) en of er sprake is van een kruipruimte onder de vloer. De folie voorkomt dat vocht uit de grond in de isolatie of vloerconstructie trekt en zorgt ervoor dat de isolatie zijn werking behoudt.

Houten vloer

Een reflectiefolie onder een houten vloer helpt om warmteverlies via de kruipruimte te verminderen. Reflectiefolie werkt het best in combinatie met vloerisolatie, zoals minerale wol of isolatieplaten. De folie wordt aan de onderzijde van de houten vloer geplaatst, met de reflecterende zijde naar boven gericht. Zo weerkaatst ze de warmte effectief terug de kamer in, terwijl de isolatielaag daaronder de koude lucht uit de kruipruimte tegenhoudt. Een bijkomend voordeel is dat de folie ook helpt om tocht en vocht uit de kruipruimte te beperken, wat bijdraagt aan een comfortabeler en gezonder binnenklimaat.

Cement of betonvloer

Bij een betonnen of cementgebonden vloer wordt meestal een dampdichte folie toegepast onder de isolatie. Deze laag vormt een barrière tegen optrekkend vocht uit de ondergrond en voorkomt dat het isolatiemateriaal of de afwerkvloer vochtig wordt. Door het vocht buiten te houden, blijft de isolatiewaarde behouden en wordt de kans op scheurvorming, schimmel en loslatende vloerafwerkingen aanzienlijk kleiner. Zo blijft de vloerconstructie droog, stabiel en duurzaam.

Kruipruimte

De juiste folie maakt in een kruipruimte het verschil. De kruipruimte is namelijk een plek waar vochtproblemen kunnen ontstaan. De juiste folie hangt af van het type vloer boven de kruipruimte en van de vochtigheid in de kruipruimte zelf. Het doel is altijd om vocht, kou en tocht vanuit de kruipruimte te weren, terwijl de constructie wel kan blijven ademen.

Bij een houten vloer boven de kruipruimte is het belangrijk dat de constructie kan ademen. In dit geval gebruik je een damp-open folie aan de onderzijde van de isolatie. Vocht kan door deze folie uit het hout ontsnappen, maar voorkomt dat vocht uit de kruipruimte in het isolatiemateriaal trekt.

Foliewijzer: binnen één minuut de juiste folie

Twijfel je nog welke folie het beste past bij jouw isolatieproject? Met onze Foliewijzer vind je binnen één minuut de juiste folie. Beantwoord een paar korte vragen over waar en hoe je gaat isoleren, bijvoorbeeld of het om een dak, muur of vloer gaat, en of de ruimte vochtig is, en de Foliewijzer laat je direct zien welke folies geschikt zijn voor jouw situatie.

Zo hoef je niet meer te zoeken tussen tientallen soorten en specificaties, maar weet je meteen welke folie je nodig hebt.

Start hieronder direct de Foliewijzer.